De Kromme Rijn is van oorsprong de hoofdstroom van de Neder-Rijn, die bij Katwijk in de Noordzee stroomde. In 1122 werd deze stroom afgedamd in Wijk bij Duurstede, waardoor de rivier zijn grote belang als handels en verkeersader verloor. In de loop van een paar eeuw verzandde de rivier en de handelsroute van Utrecht naar Wijk bij Duurstede werd verlegd naar de Langbroekerwetering. Halverwege de 19e eeuw kreeg de Kromme Rijn een nieuwe bestemming als aanvoer van water voor de nieuwe Hollandse waterlinie. De rivier werd uitgediept, enkele bochten afgesneden en er werden sluisjes geplaatst bij Werkhoven en Cothen.